TRỊ LIỆU NHẬN THỨC HOẠT ĐỘNG TRONG NÃO NHƯ THẾ NÀO?

CBT và não bộ

JOURNAL OF PSYCHOTHERAPY AND PSYCHOSOMATICS 27/10/2014

Các nghiên cứu gần đây cho thấy thuốc chống trầm cảm và trị liệu sốc điện làm tăng acid γ-aminobutyric vỏ não thùy chẩm (GABA) nơi các rối loạn trầm cảm nặng (major depressive disorder – MDD). Tuy nhiên, một nghiên cứu thí điểm quy mô nhỏ khác lại không cho thấy tác động tương tự của trị liệu nhận thức hành vi (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) lên vùng GABA. Dựa vào những kết quả trên, trong một nghiên cứu lớn hơn, các tác giả tìm cách xác định xem liệu mức GABA có giúp tiên đoán khả năng đáp ứng điều trị hay không, đồng thời cố gắng mở rộng phân tích đến các chất chuyển hóa và dẫn truyền thần kinh khác.

Tổng cộng có 40 bệnh nhân MDD ngoại trú được quét phổ cộng hưởng từ proton (proton magnetic resonance spectroscopy - 1H-MRS), 30 đối tượng sẽ được quét 1H-MRS trước và sau khi trải qua CBT; 9 cá nhân không đáp ứng với CBT sẽ trải qua một đợt sử dụng thuốc có nhãn công khai, và sau đó sẽ được quét 1H-MRS lần thứ 3. Mức độ đáp ứng điều trị có tương quan với mức dẫn truyền thần kinh amino acid thùy chẩm.

Lượng GABA không giúp tiên đoán kết quả điều trị. Hơn thế, nhóm nghiên cứu không tìm thấy tác động nào đáng kể của CBT lên mức GABA. Tuy nhiên, họ lại nhận thấy có một sự tương tác nhóm x thời gian (F1, 28 = 6.30, p = 0.02), cho thấy lượng glutamate giảm ở các cá nhân đáp ứng CBT, so với việc không có thay đổi đáng kể trong lượng glutamate nơi các đối tượng không đáp ứng với CBT.

[Chú thích của HLTL]

Glutamate là chất dẫn truyền thần kinh chịu trách nhiệm chính cho việc kích thích hồi hải mã (hippocampus), khu vực thuộc hệ limbic, đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố thông tin từ trí nhớ ngắn hạn sang trí nhớ dài hạn và trong định vị không gian. Hồi hải mã là tác nhân chính trong việc hình thành ký ức mới về những trải nghiệm cũ (Eichenbaum & Cohen, 1993; Squire & Schacter, 2002). Glutamate cũng giúp kích hoạt các thụ thể NMDA và những thụ thể khác.  

Phát hiện này minh chứng ở quy mô lớn cho việc CBT không có tác động lên mức GABA vỏ não thùy chẩm. Mặt khác, trị liệu nhận thức hành vi thành công cùng với khả năng đáp ứng thuốc chống trầm cảm lại có liên hệ đến việc giảm lượng glutamate sau khi điều trị. Kết quả này cùng những báo cáo khác cho thấy sụt giảm glutamate ở thùy chẩm có thể là chỉ báo sinh học cho khả năng đáp ứng với thuốc chống trầm cảm. So sánh sức khỏe có kiểm soát cùng các nhóm không can thiệp có thể sẽ giúp tìm hiểu nhiều hơn về độ nhạy và độ đặc hiệu của những kết quả trên.

http://www.psypost.org/2014/10/cognitive-therapy-works-brain-29003